แมคคาโทรนิคส์หรือหุ่นยนต์?

แมคคาโทรนิคส์หรือหุ่นยนต์?

วันนี้มีผู้ปกครองได้นำบุตรชายที่กำลังศึกษาไฮสคูลอยู่ที่ประเทศอังกฤษมาขอคำปรึกษาผมว่าลูกชายควรศึกษาต่อปริญญาตรีในสาขาแมคาโทรนิคส์หรือหุ่นยนต์ดีกว่ากันผมได้ตอบไปทันทีว่า “ดีทั้งนั้น” สำคัญอยู่ที่ว่าน้องที่กำลังศึกษาอยู่นั้นชอบหรือมี “ความสุข” สาขาไหนกว่ากันความสุขเป็นเหตุใกล้ของการมีสมาธิมั่นคงความสุขต้องเกิดขึ้นก่อนครับ สมัยผมยังเป็นเด็กวัยรุ่นนั้น ชมชอบอ่านนิยายกำลังภายในของโกวเล้งมากสามารถอ่าน “ทน” อย่างมีสมาธิดีเยี่ยมติดต่อกัน 24 ชั่วโมงโดยไม่ต้องพักกินข้าวเลยก็ได้พอถึงหนังสือเรียนผมกลับไม่รู้สึกอยากอ่าน

คำตอบผมนั้นยึดเอาความสุขของผู้เรียนเป็นที่ตั้งผมแปลกใจที่เห็นเด็กรุ่นใหม่รวมทั้งหลานๆผมด้วย ชอบเรียนในสาขาที่สามารถสร้างรายได้จำนวนมากโดยไม่เลือกว่าตนเองชอบสาขาที่เรียนนั้นหรือไม่ขอย้ำว่าการสร้างรายได้อย่างสุจริตจำนวนมากไม่ไช่เป็นเรื่องเสียหายแต่เราต้องมีความสุขกับขบวนการสร้างความมั่งคั่งนั้นด้วยนักธุรกิจ “น้ำเมา” ท่านหนึ่งมีความทุกข์ใจยิ่งที่ได้เห็นลูกค้าเสพสินค้าของตนจนร่างกายสุขภาพเสื่อมโทรมและบางครั้งก่ออุบัติเหตุจนพิการหรือเสียชีวิตไปการนำกำไรส่วนหนึ่งไปบริจาคเพื่อสาธารณะกุศลไม่ใช่หนทางพ้นทุกข์เมื่อรู้ทุกข์ต้องแก้เหตุของทุกข์ท่านผู้รู้จริงจึงแนะนำให้เลิกทำธุรกิจนี้ หันไปทำน้ำเต้าหู้หรือผลไม้แล้วความทุกข์ใจดังกล่าวจักไม่เกิดขึ้น

อันที่จริงมีผู้ปกครองจำนวนมากได้โทรหาผมในเรื่องแมคคาโทรนิคส์หรือหุ่นยนต์? ผมค่อนข้างเข้าใจเจตนาของบรรดาผู้ปกครองเหล่านั้น คำถามเกิดจากความกังวลว่าเรียนจบแล้วจะมีงานทำหรือไม่? หรือสอดคล้องกับทิศทางการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมของประเทศไทยอย่างไร ไม่ไช่ว่าเรียนจบกลับมาไทยต้องยืนหันหน้าคุยกับกำแพงอยู่คนเดียวเมื่อ 30 ปี ก่อน เกือบทุกคนเมื่อรู้ว่าผมหมกหมุนอยู่กับการสร้างหุ่นยนต์ คิดว่าผม “เพี้ยน” ติดการ์ตูนกาโม่ อ้ายมดแดงมากเกินไป ยกเว้น ท่านอาจารย์ หริสสูตะบุตร ที่มองการณ์ไกล ได้แนะนำและสนับสนุนให้ผมไปศึกษาระดับปริญญาโท–เอก ด้านวิทยาการหุ่นยนต์ ณ. มหาวิทยาลัยอันดับต้นๆของโลกวันนี้ผมไม่ได้หันหน้าไปคุยกับกำแพงแต่ต้องคุยตลอดเวลา กับคนอุตสาหกรรมที่มาติดต่อให้ทางสถาบันวิทยาการหุ่นยนต์ภาคสนาม (ฟีโบ้) สร้างหุ่นยนต์ให้ใช้ในสายการผลิตของโรงงาน

แมคคาโทรนิคส์เป็นสาขาลูกผสมระหว่างเครื่องกล (Mechanics) และ อิเลกทรอนิคส์ (อิเลกทรอนิคส์)ผู้ที่จบสาขานี้จักมีความสามารถในการออกแบบระบบกลไกที่ควบคุมโดยอิเลกทรอนิคส์ดังนั้นเขาจึงความเข้าใจลึกซึ้งในเรื่องระบบพลศาสตร์ รู้ดีว่าจะออกแบบให้ระบบทั้งสองสอดคล้องด้านสมรรถนะ ความถี่ อิมพีแดนซ์ และการตอบสนองให้ได้ตามต้องการสามารถเขียนและใช้โปรแกรมควบคุมได้ หากเทียบกับวิศวกรเครืองกลและวิศวกรอิเลกทรอนิคส์สมัยก่อนหน้านี้ จะเน้นเพียงมิติทางกายภายและความสมดุลย์ด้านการใช้พลังงานสาขาแมคคาโทรนิคส์นี้เป็นที่ต้องการของอุตสาหกรรมยายยนต์ อิเลคโทรนิคส์ โทรคมนาคม อาหาร และอื่นๆอีกมากการรันตีว่าไม่มีทางตกงานครับนอกจากนี้บางสถานศึกษามีการเพิ่มเติมวิชาเรียนเกี่ยวกับผู้ประกอบการ และการพัฒนาผลิตภัณฑ์น้องๆมีโอกาสเติบโตเป็นผู้ประกอบการเทคโนโลยี หรือเถ้าแก่น้อยไฮเทคได้

สาขาวิทยาการหุ่นยนต์จะแคบกว่าแมคคาโทรนิคส์ กล่าวคือ หุ่นยนต์เป็นตัวอย่างหนึ่งของระบบแมคคาโทรนิคส์เท่านั้นสาขาหุ่นยนต์มีส่วนประกอบหลัก 3 ส่วน คือ การตรวจจับ (Perception) การคิด/คำนวณ/ตีความ (Cognition) การเคลื่อนไหว (Mobility/Manipulation) โดยรวมแล้วสาขานี้มุ่งไปสองแนวทาง แนวทางแรกคือสร้างระบบหุ่นยนต์ที่มีรูปร่างคล้ายสิ่งที่มีชีวิต ตัวอย่างเช่น หุ่นยนต์งู หุ่นยนต์ปลา ฮิวแมนนอยด์และอื่นๆเพราะเชื่อว่าหุ่นยนต์ต้องอยู่ร่วมกับมนุษย์ในอนาคตอันใกล้นี้การมีหน้าตาคล้ายสิ่งที่มีชีวิตช่วยให้น่ารักและมนนุษย์ไม่กลัว แนวทางที่สอง เน้นระบบหุ่นยนต์ที่มีสมรรถนะสูงโดยไม่เน้นว่าต้องคล้ายสิ่งที่มีชีวิตตัวอย่างมีให้เห็นมากมาย เช่น หุ่นยนต์อุตสาหกรรมหุ่นยนต์กู้ภัย/กู้ระเบิด หุ่นยนต์ช่วยคุณหมอผ่าตัด เป็นต้นระบบปัญญาประดิษฐ์เป็นส่วนสำคัญหลักสำหรับการก้าวเข้าสู่ยุคใหม่ของหุ่นยนต์ (Year 2000-)

โอกาสทำธุรกิจของผู้ที่จบวิทยาการหุ่นยนต์จะน้อยกว่าผู้ที่จบแมคคาโทรนิคส์เพราะเขารู้กว้างกว่าแต่ก็ไม่แน่เสมอไปครับศาสตราจารย์ด้านหุ่นยนต๋ท่านหนึ่งของ MIT ลาออกไปเปิด บริษัท iRobots จนร่ำรวยอยู่ในขณะนี้ผมเดาเอาเองว่าศาสตราจารย์ท่านนี้ คงรวยพร้อมๆกับมีความสุขในการใช้“วิทยาศาสตร์” สร้างหุ่นยนต์ที่ชอบ